شگفتیهای تخت جمشید + عکس

آخرین
نیوز: سال 518 پیش از میلاد داریوش فرمان به ساخت کوشک شاهانه‌ای در
سرزمین فارس داد تا ایرانیان اولین بنایی را برپا سازند که بتواند هزاران
سال نمادی از صلح و برابری و وحدت جهانی باشد. بناهای باشکوه و شگفت انگیز
تخت جمشید بر صخره بزرگی در کوه مهر در دشت مرودشت ساخته شد. به
گزارش خبرنگار مهر، ایرانیان در قرن ششم پیش از میلاد در زمان
پادشاهی کورش و در دوران حکومت داریوش موفق به تشکیل یک دولت جهانی شدند که
از رود دانوب در اروپا تا دریای آرال در آسیای مرکزی و از اقیانوس هند و
رود سند تا حبشه و لیبی گسترش داشت. در واقع آنان بر نیمی از دنیای آن روز
فرمان می راندند و آن را اداره می کردند. در سال 518 پیش از میلاد داریوش فرمان به ساخت کوشک شاهانه‌ای در سرزمین فارس داد. در
این زمان تعداد زیادی از با تجربه ترین مهندسان، معماران و هنرمندان از
چهار گوشه عالم فرا خوانده شدند تا با مشارکت و هم اندیشی، اولین بنایی را
برپا سازند که بتواند هزاران سال نمادی از صلح و برابری و وحدت جهانی باشد و
سرانجام بناهای باشکوه و شگفت انگیز تخت جمشید بر صخره بزرگی در کوه مهر،
در دشت مرودشت ساخته شد.
[ندعوك للتسجيل في المنتدى أو التعريف بنفسك لمعاينة هذه الصورة] ساخت
تخت جمشید در دوران حکومت داریوش، پسرش خشایارشاه و پسرزاده‌اش اردشیر یکم
ادامه داشت و هر یک از آنان بخش هایی را به مجموعه افزودند. اما در واقع
ساخت و ساز تخت جمشید تا 188 سال، یعنی پایان حکومت هخامنشیان در 330 پیش
از میلاد ادامه داشت و هیچگاه به پایان نرسید. از آن دوران کاخ نیمه تمامی
در تخت جمشید وجود دارد که مشخص است فرصت نکرده اند به پایان برسانند. تخت
جمشید مملو از شگفتی و فرهنگ درخشان مردمانی است که حتی ویرانه های آن
امروز پس از گذشت 2500 سال مورد تحسین هر بیننده ایرانی و غیر ایرانی قرار
می گیرد. به راستی راز این جاودانگی در چیست؟ 1. تا کنون بیش از 30
هزار گل نبشته از کاوش های تخت جمشید به دست آمده که از نظر ابعاد و متن
کوچک هستند اما به لحاظ محتوا از با ارزش ترین اسناد دوران هخامنشی به شمار
می روند. بر اساس این گل نبشته ها که اکنون بیشترشان در آمریکا نگهداری می
شوند مشخص شده که در این دوران، به کارگران دستمزد پرداخت می شد، حقوق زن و
مرد برابر بود، زنان می توانستند کار کنند و یا کار نیمه وقت داشته باشند،
زنان از حق ارث برابر برخورداربودند، مادران از حقوق زایمان و کودکان از
حمایت های اجتماعی بهره مند می شدند. این تامین اجتماعی که به قول
خانم پروفسور کخ حتی امروزه در کشوری مانند آلمان هم به صورت کامل انجام
نمی شود، برای 500 سال پیش از میلاد به معجزه شبیه است. بی شک گل نبشته های
اداری، سندی قطعی و بی چون و چرا از نظام اداری و اجتماعی دوران هخامنشان
هستند.
[ندعوك للتسجيل في المنتدى أو التعريف بنفسك لمعاينة هذه الصورة] 2. آپادانا
یا تالار ستون دار کاخی است که بیش از ده هزار متر مربع وسعت دارد و در
زمان باستان دارای 72 ستون بوده است. این کاخ به دلیل ارتفاع حدود 20 متری
ستون ها و فاصله غیر معمول آنها از یکدیگر، جز شاهکارهای هنر معماری دوران
باستان است که دیگر نظیرش ساخته نشد. وزن هریک از ستون ها 90 تن بوده و بر
فراز آنها سر ستون های گاو دو سر و یا شیر دو سر که هر کدام بیش از 1.5 تن
وزن داشت قرار می گرفت. 3. آپادانا دارای دو جفت پلکان دو طرفه در
سمت شمال و شرق است که طول هر یک از دیواره های آن 81 متر است. روی این
دیواره های سنگی، صفی از سربازان، بزرگان کشوری و 23 قوم هدیه آور از ایران
بزرگ را حک کرده اند. در مرکز این پلکان ها نقشی از پادشاه قرار داشته که
در یک دست عصایی به نشانه پادشاهی دارد و در دست دیگر گل نیلوفری را به
نشانه صلح و دوستی و دانش تقدیم هدیه آوران می کند. 4. در تخت
جمشید بیش از سه هزار نقش برجسته و تندیس وجود دارد که بی شک بسیاری از
آنها الهام گرفته از هنر میان رودان و آشور است اما بر خلاف آنها حتی یک
مورد یافت نمی شود که به صحنه جنگ، صف اسیران، از بین بردن دشمنان و یا
قدرت نمایی پادشاه پرداخته شده باشد بلکه همواره به اتحاد و دوستی اقوام
اشاره دارند. 5. یکی از شگفت انگیز ترین بخش های تخت جمشید که
معمولا هیچوقت دیده نمی شود، آبراهه های زیر زمینی آن است که بیش از دو
کیلومتر طول دارند. هخامنشیان در برخی از قسمت ها صخره را تا نه متر تراش
داده و پائین رفته اند و در بخش هایی نیز با افزودن سنگ های غول پیکر
توانسته اند به شیب مورد نظر دست یابند. آنان با روش های خاص و مهندسی خود
تدابیری اندیشیده بودند که آب بدون گل و لای از کانال خارج شود. 6.
تمام تندیس ها و نقوش حجاری شده در تخت جمشید مزین به رنگ های متنوع بوده
است. برای نمونه می توان به نقش داریوش در کاخ تچر اشاره کرد. تاج داریوش
از طلا، ریش وی از سنگ لاجورد، دستبند و گوشواره ها از سنگ های قیمتی بودند
ولی امروز فقط سوراخ های محل نصب این زیورآلات بر نقش باقی مانده اند اما
هنوز در حاشیه لباس وی می توان آثار نقوش بسیار ریزی را یافت که با رنگ های
زیبا برجسته می شده اند.
[ندعوك للتسجيل في المنتدى أو التعريف بنفسك لمعاينة هذه الصورة] 7.
از دیگر شگفتی های بنای تخت جمشید می توان به معادن سنگ آن اشاره کرد.
مهندسان و معدنکاران می توانستند با ابزارهای ساده خود سنگ هایی حتی به وزن
250 تن را از معدن استخراج و سالم به پائین کوه منتقل و پس از ایجاد طرح
اولیه آن را به تخت جمشید انتقال دهند. 8. به نظر می رسد بزرگی و یا
کوچکی سنگ برای سنگ تراشان ماهر هخامنشی تفاوتی نداشته است. آنان عطردان و
گلدان هایی تراشیده اند که قطر دهانه آنها بسیار کمتر از قطر داخلی بدنه
است و گویای آن است که می توانستند سنگ را به صورت دورانی به گردش درآورده و
با ابزار های خاص داخل آنرا تراش دهند. 9. برای برهم نهادن پایه
ستون، قلمه ستون، گل ستون، سر ستون و یا جرزهای درگاه ها هیچ نوع ملاتی به
کار نمی بردند و تنها با روش خاصی دو سطح تحتانی و فوقانی سنگ را پاک تراش
می کردند. این روش باعث می شد تا ستون و درگاه ها در مقابل نیروی زلزله
پایدار بمانند. 10. بر اساس متون تاریخی و کتیبه های موجود، در
پیرامون تخت جمشید شهری به نام پارسه وجود داشته که هزاران نفر در آن زندگی
می کردند. امروز نشانه های کمی از شهر پارسه بر سطح دشت باقی مانده است
ولی کاوش گران به دنبال آن هستند تا این شهر را از زیر خاک های کشاورزی
بیرون آورند. 11. به نظر می رسد که انتخاب کوه مهر یا رحمت برای
ساخت بنای تخت جمشید، به دلیل تقدس آن بوده است. از جمله نشانه های تقدس می
توان به تدفین های بسیار متنوع از ادوار گوناگون در دامنه این کوه اشاره
کرد که به شکل گورهای مخروطی لاشه سنگی، گورهای حفر شده در سنگ های مکعبی و
یا حفره های محل نگهداری استخوان خود نمایی می کنند. 12. امروز هیچ
اثری از سقف چوبی کاخ های تخت جمشید بر جای نمانده است اما خوشبختانه
باستان شناسان و پژوهشگران به درستی دریافتند که نقش حجاری شده بر سینه
آرامگاه های پادشاهان هخامنشی، در واقع همان نقش کاخ داریوش است و بدین
ترتیب موفق شدند بر اساس آن، سقف بخشی از کاخ ملکه را که امروز به موزه تخت
جمشید تبدیل شده بازسازی کنند. 13. بی شک از همان آغاز برپا کردن
تخت جمشید، یکی از دغدغه های مهم معماران، حفاظت مجموعه در مقابل عوامل
طبیعی و به ویژه بارش باران بوده است. ناودان های آجری و قیر اندود، تنبوشه
ای، پرشی، کانال های روباز و چاه سنگی از جمله تدابیری هستند که مجموعه را
از گزند سیلاب ها محفوظ می کردند.
[ندعوك للتسجيل في المنتدى أو التعريف بنفسك لمعاينة هذه الصورة] 14.
روش های مرمت و نگهداری از بناهای تخت جمشید در دوران باستان، به نوبه خود
بسیار شگفت انگیز است. از آنجا که هیچگاه ساخت و ساز تخت جمشید به پایان
نرسید می توان نتیجه گرفت که همواره بناها و نقوش آن می توانستند در اثر
کوچک ترین ضربه ای دچار آسیب شوند ولی معماران با پیش بینی های بسیار
ماهرانه خود از این احتمالات جلو گیری و در صورت نیاز با ابتکارات خاصی به
ترمیم قطعه سنگ آسیب دیده پرداخته اند. 15. از دیگر شگفتی های تخت
جمشید می توان به اهمیت پیام رسانی آن برای آیندگان اشاره کرد. داریوش
فرمان داد تا چهار لوح زرین را به همراه چهار لوح سیمین و تعدادی سکه در
زیر پی چهار گوشه آپادانا قرار دهند تا بدین شکل بتواند پیامش را شاید در
2500 سال بعد به گوش ما و آیندگان برساند. همچنین وی در بخشی از چهار کتیبه
حک شده بر دیوار جنوبی تخت جمشید چنین می گوید: این سرزمین را اهورامزدا
از دشمن، از سال بد، از دروغ بپایاد. بدین سرزمین دشمن، بدسالی، دروغ میاد.
این را من از اهورامزدا با ایزدان خاندان شاهی به نماز خواستارم.